Hestaleigan Stóra-Sandfelli

Selskógur er útivistarsvæði austan Egilsstaða handan Eyvindará. Um skóginn liggja stígar og og að vetri til eru þar gönguskíðabrautir. Í skóginum er líka fótboltavöllur og leiksvæði fyrir börn.

Skúmhöttur er næst hæsta fjall í fjallgarðinum milli Reyðarfjarðar og Fljótsdalshéraðs. Fjallið er að mestu úr líparíti en sjálfur tindurinn er úr dekkra bergi. Ekinn þjóðvegur 1 framhjá bænum Litla Sandfelli, beygt til vinstri inn um hlið og ekið þar til komið er að gamalli brú yfir Þórisá. Þar er bílastæði. Gengið frá skilti við Þórisá og síðan eftir hryggnum framan í fjallinu alla leið upp á topp 1229 m.

Skemmtileg fjallganga á áhugavert fjall.

Skúmhöttur er hluti af Perlum Fljótsdalshéraðs.

GPS : N65°05.637-W14°30.298

Fardagafoss fellur skammt frá Egilsstöðum á leið upp Fjarðarheiði. Er hann efstur fossanna í Miðhúsaánni. Hinir heita Gufufoss og Folaldafoss. Merkt gönguleið liggur að fossinum og er hún greiðfær utan síðasti spölurinn. Bak við fossinn er hellir. Sagnir herma að í honum hafi haldið til tröllskessa. var sú trúa á að frá þeim helli lægju jarðgöng yfir í Gufufoss í Fjarðará, handan heiðarinnar. Önnur sögn hermir að náttröll búi í hellinum er hafi í fórum sínum ketil fullan af gulli.

Hallormsstaður var fyrrum prestssetur og kirkjustaður. Byggðahverfi hefur myndast á Hallormsstað í tengslum við skólahald, ferðaþjónustu og starfsemi Skógræktar ríkisins. Hallormsstaðarskógur er stærstur skóga á landinu. Skógræktarstöð var stofnsett á Hallormsstað árið 1903 og skógurinn friðaður 1905.

Þar er nú merkilegt trjásafn að finna. Göngustígur liggur um safnið og eru þar listsýningar og ýmsar uppákomur, meðal annars Bændadagurinn. Atlavík, innarlega í skóginum við fljótið, er vinsæll áningarstaður ferðamanna.

Nielsenshús var fyrsta íbúðarhús sem reist var í Egilsstaðaþorpi, reist árið 1944 af hinum danska Oswald Nielsen. Nú er þar rekið snyrtilegt og fallegt kaffihús og veitingahús, Café Nielsen. Hægt er að sitja út á verönd í góðu veðri og upplifa danska sumarstemmingu á Egilsstöðum.

Sandfell er mikilfenglegt, hrygglaga líparítfjall er minnir á tjaldbúð því hlíðar þess eru með jöfnum halla, klettalausar að mestu. Á Sandfelli eru tveir toppar, dökkleitir. Gengið frá skilti við þjóðveg 1 rétt innan við Gilsá. Gengin slóð í fyrstu, inn að girðingu en síðan er gott að ganga upp með girðingunni. Því næst skal halda upp hrygginn norðan í fjallinu og áfram beint af augum upp á topp 1157 m.

Sandfell er hluti af Perlum Fljótsdalshéraðs

GPS : N65°05.637-W14°30.298

Gengið frá skilti rétt við Hússtjórnarskólann og fylgt stikum ljósgrænum að lit. Leiðin liggur í gegnum framhlaupsurð, sem myndaðist fyrir um 10.000 árum og nefnist Hólar. Áfram er haldið upp í Bjargselsbotna, inn eftir, undir Bjarginu að Þverbjargi þar sem Illaskriða hefur fallið. Út og niður af Illuskriðu er gengið niður að Leirtjarnarhrygg. Þar er að finna hólkinn með gestabók og stimpli.

Bjargselsbotnar eru hluti af Perlum Fljótsdalshéraðs.

GPS : N65°05.465-W14°43.031

Gengið frá skilti við þjóðveg 1 austan (utan) við Gilsá (N65°08,172-W14°31.133). Farið er framhjá rústum Hátúna en þar var myndarbýli í árdaga Íslandsbyggðar og er sagt að þar hafi verið 18 hurðir á járnum. Sjást þar enn merki um hlaðna grjótgarða. Á 19. öld fannst þar fornt sverð, sem var brætt upp og úr því smíðaðar skaflaskeifur og aðrir þarfir hlutir. Áfram er gengið og komið að sléttum grasvelli, sem kallast Kálfavellir.

Valtýshellir er lítill skúti innan við urðarrana skammt innan og norðan af Hjálpleysuvatni. Gangan í heild er um 8,4 km. Hólkurinn með gestabók og stimpli er rétt innan við skútann.

Valtýshellir er hluti af Perlum Fljótsdalshéraðs.

GPS : N65°06.410-W14°28.517

Lagarfljót er eitt mesta vatnsfall á Austurlandi. Það er um 140 km. frá upptökum Jökulsár á Fljótsdal til ósa. Efri hluti fljótsins myndar langt stöðuvatn, Löginn, sem er þriðja stærsta stöðuvatn á landinu, um 53 ferkílómetrar. Vatnið er mjög djúpt, um 112 m. þar sem dýpst er, og nær botn þess um 90 m undir sjávarmál. Samkvæmt gamalli þjóðtrú er talið að skrímsli hafist við í Lagarfljóti, Lagarfljótsormurinn. Stóð mönnum mikill stuggur af ormi þessum fyrr á öldum og þótti það boða ill tíðindi ef hann sást skjóta kryppum upp úr vatninu. Hin síðari ár hefur minna borið á honum en þó eru þess dæmi að nýlega hafi náðst sæmilega skýrar ljósmyndir af honum.

Gengið frá skilti, rétt við þjóðveg 1 í átt að Haugaánni. Farið í gegnum gönguhlið og síðan gengið upp með girðingu ca 600 m. Haldið áfram eftir stikaðri leið. Stuttidalur liggur í austur á milli Hallbjarnarstaðatinds og Haugafjalls. Hólkurinn með gestabók og stimpli er við tjörnina skammt innan við Sjónarhraunið. Upplagt að fara yfir ána og ganga um Haugahólana til baka niður að þjóðvegi.

Haugahólar eru geysimikið berghlaup, eitt hið stærsta á Íslandi, sem fallið hefur úr Haugafjalli milli Stuttadals og Vatnsdals.

Stuttidalur er hluti af Perlum Fljótsdalshéraðs.

GPS : N64°59.173-W14°35.217

Vallanes er kirkjustaður frá fornu fari og margir þjóðþekktir einstaklingar hafa gengið þar um götu. Þar er stunduð lífræn ræktun undir vörumerkinu "Móðir Jörð". Grænmeti og korn er ræktað og úr því unnin matvæli og hvers kyns olíur.
Í jaðri jarðarinnar eru "Iðavellir" sem státa af góðri aðstöðu til hestamennsku og litlu félagsheimili samnefndu.

Gálgaás var forn aftökustaður Héraðsbúa, rétt austan við kirkjuna á Egilsstöðum. Staðurinn gegnir stóru hlutverki í frægu sakamáli frá liðinni tíð, því þar var Valtýr á Eyjólfsstöðum tekinn af lífi fyrir meintan stuld og morð. Hélt hann þó fram sakleysi sínu allt til skapadægurs. 14 árum síðar fannst hinn rétti morðingi, sem einnig hét Valtýr. Mætti hann einnig örlögum sínum á Gálgaási. Lengi voru bein hans sjáanleg undir ásnum, því óðar blésu þau upp, hversu sem urðað var yfir.

Rauðshaugur er áberandi brjóstlaga hóll upp af Höfða og sést víða af Héraði. Þjóðsaga segir hólinn vera grafhaug Rauðs bónda á Ketilsstöðum, sem nefndur er Ásrauður í fornsögum, og sést þaðan til tveggja annarra frægra hauga, Bessahaugs í Fljótsdal og Ormarshaugs í Fellum.

Sagan segir að Rauður hafi verið heygður með öll sín auðæfi og að fólk hafi reynt að grafa í hauginn en orðið frá að hverfa þar sem bærinn á Ketilsstöðum virtist standa í ljósum logum. Frábært útsýni yfir Fljótsdalshérað.

Gengið frá skilti við Fagradalsveg ( N 6 5 ° 1 4 . 5 9 0 -W 1 4 ° 2 1 . 1 5 6 ) eftir vegaslóða áleiðis inn Egilsstaðahálsinn.

Rauðshaugur er hluti af Perlum Fljótsdalshéraðs.

GPS : N65°12.77-W14°23.01

Miðhús voru áður í þjóðbraut og þar var einn fyrsti áningarstaður ferðamanna á Héraði.Verslunarleið Héraðsmanna bæði á Seyðisfjörð og Eskifjörð lá þar um garð. Á Miðhúsum hefur verið rekið gallerí og lístasmiðjan Eik s/f síðan 1975. Þar er unnið úr íslensku hráefni. Þar var skorin út eftirlíkingin af Valþjófsstaðahurðinni sem nú er fyrir kirkjunni í Fljótsdal. Sigfús Sigfússon þjóðsagnaritari kenndi sig við Eyvindará, hið næsta Miðhúsum, og er minnisvarða um hann að finna niður við þjóðveg 93. Á Miðhúsum fannst gangsilfursjóður sem talin er frá víkingaöld 1985 og þótti merkur forleifafundur.

Höttur (Hátúnahöttur) er tignarlegt fjall, sem rís upp af fjallshryggnum milli AusturValla og Fagradals, og er af mörgum talinn bæjarfjall Egilsstaða.

Gengið frá skilti við þjóðveg 1 austan (utan) við Gilsá (N65°08,172-W14°31.133) í átt að Grjótánni aðeins utan við Víðihjalla og upp með ánni. Áfram upp á Hattarhólana og síðan beygt inn eftir og upp á Höttinn (1106 m).

Höttur er hluti af Perlum Fljótsdalshéraðs.

GPS : N65°07.63-W14°27.25

Ekið Fjallsselsveg upp á hæsta ás suðvestan við Hafrafell. Gengið frá skilti við veg að fjarskiptamöstrum á Hrafnafelli þar sem hólkinn með gestabók og stimpli er að finna. Upplagt að koma við í Hrafnafellsrétt (N65°18.02-W14°29.23), sem er sérstæð, hlaðin grjótrétt milli kletta skammt austan vegar. Gaman er að ganga síðan út af Hrafnafellinu og inn með því að austanverðu og koma við í Kvíahelli (N65°18,359-W14°29,063).

Ef farinn er hringurinn er hann 5.8 km og rauð leið.

Hluti af Perlum Fljótsdalshéraðs

GPS : N65°18,304-W14°29,098

Atlavík er frægur samkomustaður Austfirðinga og annarra á meðan hinar frægu Atlavíkurhátíðir voru. Í dag er þetta rómantískt tjaldstæði þar sem göngustígar liggja til allra átta. Á Hallormsstað er rekin hestaleiga og bátaleiga.

Eyjólfsstaðaskógar er í eigu Skógræktarfélag Austurlands og er rúmlega 130 ha. að stærð. Að stofni til er þetta villtur birkiskógur en einnig er þar erlendar tegundir að finna. Náttúrufegurð er mikil í skóginum; þar eru tveir fossar og manngengt bak við annan þeirra. Í Eyjólfsstaðaskógi eru fjölbreyttar gönguleiðir og einnig er þar notalegur áningarstaður í skjólsælu birkirjóðri. Skógræktarfélag Austurlands hefur gefið út gönguleiðakort um svæðið.

Eyvindará er mikið og fagurt vatnsfall sem sprettur af þverám er falla frá Fagradal,Gagnheiði og Fjarðarheiði. Áin fellur í bugðum um láglendi Héraðs og sameinast loks Lagarfljóti. Samnefndur bær stendur á bakkanum. Munnmæli herma að haug Helga Droplaugarsonar sé að finna í landi Eyvindarár og er hann friðlýstur. Einnig eru friðlýstar tóftir þar sem bærinn hefur áður staðið. Á heitum sumardögum hafa ungmenni notað Eyvindarána til sunds og dýfinga, enda er svæðið kjörið til útivistar af öllu tagi.

Hallormsstaðarskógur er víðáttumesti skógur landsins. Hann liggur meðfram Lagarfljóti (Leginum) að austanverðu. Árið 1903 hófust þar tilraunir með plöntun erlendra trjáa en stórfelld ræktun hófst fyrst eftir 1950. Nú hafa verið gróðursettar í Hallormsstaðarskógi um 50 tegundir erlendra trjáa frá 177 mismunandi stöðum. Elsti lerkilundurinn var gróðursettur árið 1938 og heitir Guttormslundur, kenndur við Guttorm Pálsson sem var skógarvörður á Hallormsstað í 46 ár. Atlavík er innarlega í skóginum en við hana er vinsælt tjaldsvæði. Í Hallormsstaðarskógi hefur nú fjölmargt verið gert til að gera ferðafólki svæðið aðgengilegt, m.a. hafa verið lagðir göngustígar um skóginn auk þess sem opnað hefur verið trjásafn í gróðrarstöðinni Mörkinni sem enginn ætti að láta fram hjá sér fara á ferð um Austurland.

Í Leginum býr Lagarfljótsormurinn sem er frægasta skrímsli Fljótsdalshéraðs. Fyrstu sagnir af orminum eru frá árinu1345 svo hann er komin til ára sinna. Í byrjun var ormurinn lítill og var settur í kistil ofan á gullhring, því alkunna var að með þeim hætti uxu gullfjársjóðir. Þegar stúlkan sem átti hringinn lauk svo kistilinum upp, sá hún sér til hrellingar að ormurinn hafði bólgnað út en hringurinn ekki.
Hún kastaði kistlinum með öllu innihaldi í Lagarfljót og þar stækkaði ormurinn þar til hann var orðin að skrímsli sem hrelldi fólk ef það kom of nálægt honum. Einnig spúði hann eitri upp á tún og gerði annan óskunda fólki til miska. Margar sagnir hafa sprottið um orminn í tímans rás og sumar skjalfestar. Sagt er að hann sé nú bundinn við botninn þannig að hryggur hans nái aðeins yfirborðinu þegar hann lætur illa, og að lengt hans sé á við lengd fótboltavallar.