Blábjörg Gistiheimili

Við Unaós er Stapavík, fögur vík norðan Héraðssanda, kærkomin lending fyrrum í hafnleysu Héraðsflóa. Þar var fyrrum verslunarhöfn. Í Stapavík liggur vörðuð leið frá þjóðveginum, u.þ.b. klukkutíma ganga er hvora leið.

Frá Vatnsskarði, á leiðinni til Borgarfjörður Eystri, er gengið í Stórurð sem er ein hrikalegasta náttúrusmíð á Íslandi. Í urðinni er einstök náttúra, sléttir grasbalar, hrikalegir grjótruðningar, steinblokkir, sumar tugir metra á hæð, fagrar tjarnir og sérstakur gróður. Ganga í Stórurð er einstök upplifun og best er að hefja hana uppi á Vatnsskarði, ganga inn eftir fjallasyrpunni og til baka neðri leiðina út í Ósfjall (um 16 km.). Einnig er hægt að halda áfram til Borgarfjarðar norðan eða sunnan Dyrfjalla. Í Stórurðargöngu þarf heilan dag til að njóta svæðisins að verðleikum. Gestabók er í Urðinni.

Unaós er kenndur við Una Garðarsson landnámsmann, en Landnáma segir hann hafa tekið land í ósnum. Landnám hans náði alla leið að Unalæk. Uni lagði skipi sínu að hamri sem er innar við Selfljót og heitir Knörr. Við ströndina við ósa Selfljóts er Krosshöfði og við hann Óshöfn sem varð löggild höfn árið 1902. Var vörum skipað þar upp uns bílfær vegur var lagður til Borgarfjarðar eystri árið 1950. Þurfti ládauðan sjó og háflæði til að uppskipun væri kleif. Fróðlegt er að koma að Unaósi og skoða sig um. Góðar gönguleiðir eru í nágrenninu t.d. merkt gönguleið í Stapavík.

Áður en vegur var lagður milli Njarðvíkur og Borgarfjarðar eystra árið 1949, var einvörðungu unnt að fara þar á milli fótgangandi eða á hestbaki. Í skriðurótunum hélt sig skrímsli sem nefnt var Naddi. Var það í mannsmynd ofan mittis en í dýrslíki að neðan. Olli Naddi vegfarendum mörgum skráveifum og aldurtila. Að endingu tókst bónda nokkrum að fyrirkoma Nadda og hrinda honum í sjó fram.
Í framhaldi var reistur kross í skriðunum og hefur trúartákn staðið þar síðan eða allt frá árinu 1306 eða þar um það bil.

Skammt frá Álfaborgini frægu í útjaðri þorpsins stendur Bakkagerðiskirkja er vígð var árið 1901. Altaristafla kirkjunar er verk hins kunna listmálara Jóhannesar S. Kjarvals frá árinu 1914.og er fjallræða Krists viðfangsefni hennar. Þetta er eitt af þekktustu verkum hans og dregur að fjölda ferðamanna á hverju ári.

Víknaslóðir eru eitt best skipulagða göngusvæði landsins. Síðastliðin 15 ár hafa heimamenn á Borgarfirði eystra staðið fyrir merkingu gönguleiða og útgáfu vandaðs gönguleiðakorts. Í 6 útgáfu er meðal annars merkt við erfiðleikastuðul leiða og því auðvelt að velja sér gönguleiðir fyrir dagsferða eða lengri ferða. Fjölbreytt þjónusta er við göngufólk svo sem ferðaskipulag, gisting, leiðsögn, flutningar (trúss) og matsala og 3 vel búnir gönguskálar FFF er að finna í Loðmundarfirði, Húsavík og Breiðuvík.

Við smábátahöfnina í Borgarfirði Eystra er "Hafnarhólmi",svæði sem hentar sérdeilis vel til fuglaskoðunar. Heimamenn hafa gert Hafnarhólmann vel úr garði og eru upplýsingar til reiðu um þá fugla sem sjá má. Hvergi á Íslandi er eins auðvelt að komast í návígi við lunda. Sjálfur er hólminn og leiðin þangað augnayndi. Kríuvarp er þar með mesta móti og líf í höfninni er bátarnir leggja að eða frá.

Álfaborg rétt hjá þorpinu Bakkagerði í Borgarfirði Eystri er heimkynni drottningar álfanna á Íslandi. Margar sögur fara af kynnum álfa og heimamanna. Margir staðir eru líka tengdir sögnum um samskipti álfa og manna, s.s. Kirkjusteinn sem er kirkja álfanna í Borgarfirði eystri.

Innra Hvannagil er í Njarðvík við Borgarfjörð eystra og hægt er að aka alveg að gilinu. Frá bílastæði er gengið er um 100 m. upp með ánni, upp fyrir berggang sem byrgir útsýn inn í gilið. Þar opnast ævintýraheimur. Fallegar bergmyndanir eru í gilbörmunum og botn árinnar er mjög sérstakur á flúðum í gilinu.

Ein af merktu gönguleiðunum við Bakkagerðisþorp á Borarfirði Eystra liggur upp á Kúahjalla og Hrafnatind ofan við þorpið. Gengið er upp með Bakkaá og þaðan á Hrafnatind en frá honum er einstakt útsýni yfir þorpið og Borgarfjörð allan. Áfram er gengið út Kúahjalla og niður að minnisvarða Kjarvals við Geitavík. Gangan tekur um 3 klst. og liggur hæst í 350 m. hæð. Skammt ofan við minnisvarðann er stígur að rústum smalakofa Kjarvals undir Kúahjalla.

Dyrfjöll eru ein af perlum Austurlands. Fjöllin eru þekkt fyrir stórt skarð í miðju fjallgarðsins sem eru eins og risastórar dyr og draga fjöllin nafn sitt af þessu skarði. Það er erfið ganga upp á topp Dyrfjalla og ættu aðeins vanir göngumenn að leggja í ferðu upp á toppinn. Hægt er að fá leiðsagnar vanra fjallaleiðsögumanna upp á topp ef þess sé óskað.

Útsýnið af toppnum er stórkostlegt og sést meðal annars mjög vel yfir hina fallegu náttúruperlu Stórurð þaðan.

Brúnavík er næst sunnan Borgarfjörður Eystri ; fögur og þægileg dagleið, alls 12 km. fram og til baka á Borgarfjörð. Þá er farið frá sjónvarpsmastri á Ölduhamri og um Brúnavíkurskarð (360 m) austan Geitfells. Nokkuð bratt er niður að bæjarstæðinu og vaða eða stikla þarf ána, sé farið út á sandinn fyrir botni víkurinnar. Það er samt þess virði því fjaran er einstaklega litfögur. Til baka er gengið inn víkina, hvoru megin ár sem óskað er, inn að Brotagili en þar skammt frá er göngubrú yfir ána. Frá Brotagili er genginn vegslóði yfir Hofstrandarskarð (320 m). Þessi ganga tekur 5-6 klst. eftir vörðuðum leiðum og vegslóða.

Í Afrétt, innst í Borgarfjörður Eystri, er fallegt framhlaup. Þangað liggur stikuð, um 3 km. létt gönguleið. Gengið er framhjá fallegu vatni, Urðarhólavatni. Ánægjulegt er að ganga um framhlaupið, þar sem skiptast á hólar og tjarnir, og lengja þannig gönguna að vild.